علوم سیاسی |
خط مشی مدیریت اسلامی 1- اشِدَّاء عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاء بَیْنَهُمْ (سوره الفتح آیه 29 ) در برابر کفّار نیرومند و سرسخت و در میان خودشان مهربانند. اسلام دین جامع است؛ در خط سیاسى «اشداء على الکفّار» و در اخلاق اجتماعى، «رحماء بینهم» و در بعد معنوى «تراهم رکعاً سجداً» است. بزرگترین درس این ایه درجامعه اسلامی چنین است: - مسلمین باید در برابر دشمن؛ خشونت، قاطعیّت، صلابت و شدّت داشته باشند« اشداء على الکفّار» - و در برابر دیگر مؤمنان؛ رأفت، مودّت، رحمت و عطوفت، مهر و احساسات داشته باشند. « رحماء بینهم» - بىتفاوتى ممنوع، مسلمان باید مظهر حبّ و بغض باشد. «اشداء على الکفّار رحماء بینهم» - ملاک مهر و قهر، ایمان و کفر است، نه قوم و قبیله و مال و ثروت. «اشداء على الکفّار رحماء بینهم»
2- وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرینَ عَلَى الْمُؤْمِنینَ سَبیلاً(سوره النساء ، ایه 141) «هیچ گاه خداوند راهى براى پیروزى و تسلط کافران بر مسلمانان قرار نداده است» - مؤمنان، حقِ پذیرفتن سلطهى کافران را ندارند، و سلطهپذیرى نشانه نداشتن ایمان واقعى است. «لن یجعلالله للکافرین على المؤمنین سبیلا» - باید کارى کرد که کفّار از سلطه بر مؤمنان براى همیشه مأیوس باشند. «لن یجعل الله...» - هر طرح، عهد نامه، رفت و آمد و قراردادى که راه نفوذ کفّار بر مسلمانان را باز کند حرام است. - پس مسلمانان باید در تمام جهات سیاسى، نظامى، اقتصادى و فرهنگى از استقلال کامل برخوردار باشند. «لن یجعلالله للکافرین...»
3- الاسلام یعلو ولا یعلی علیه . پیامبر اکرم (ص) راه را نشان دادند و آن اینکه : - اسلام بر هرچیزی برتری دارد - و هیچ چیزی بر اسلام برتری ندارد.
4- فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ(ال عمران ،159) پس به [برکت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سختدل بودى قطعا از پیرامون تو پراکنده مىشدند پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توکل کن زیرا خداوند توکلکنندگان را دوست مىدارد برای داشتن جامعهای پویا، خلاقیت امری ضروری است چرا که مدیر خلاق باعث خلاقیت در عرصه های مختلف میشود. گرچه محتواى آیه دستورات کلّى است، لکن نزول آیه دربارهى جنگ اُحد است. زیرا مسلمانانى که در جنگ احد فرار کرده و شکست خورده بودند، در آتش افسوس وندامت وپشیمانى مىسوختند. آنان اطراف پیامبر را گرفته وعذرخواهى مىنمودند، خداوند نیز با این آیه دستور عفو عمومى آنان را صادر نمود. کلمهى «شُوْر» در اصل به معنى مکیدن زنبور، از شیرهى گلهاست. در مشورت کردن نیز انسان بهترین نظریهها را جذب مىکند. مولوى مىگوید: کاین خردها چون مصابیح، انور است بیست مصباح ،از یکى روشنتر است - نرمش با مردم، یک هدیهى الهى است. «فبما رحمة من اللّه لنت لهم» - افراد خشن و سختگیر نمىتوانند مردمدارى کنند. «لانفضّوا من حولک» - نظام حکومتى اسلام، بر مبناى محبّت و اتصال به مردم است. «حولک» - رهبرى و مدیریّت صحیح، با عفو و عطوفت همراه است. «فاعف عنهم» - خطاکارانِ پشیمان و گنهکاران شرمنده را بپذیریدو جذب کنید. «فاعف عنهم و استغفرلهم و شاورهم» - ارزش مشورت را با ناکامىهاى موسمى نادیده نگیرید. <167> «وشاورهم» - در مشورتِ پیامبر، تفقّد از نیروها، شکوفایى استعدادها، شناسایى دوستان از دشمنان، گزینش بهترین رأى، ایجاد محبّت و علاقه و درس عملى براى دیگران نهفته است. «وشاورهم» - ظلمى را که به تو کردند، عفو کن؛ «فاعف عنهم» براى گناهى که نسبت به خدا مرتکب شدند، طلب آمرزش کن؛ «واستغفرلهم» در مسائل سیاسى اجتماعى، آنان را طرف مشورت خود قرار ده. «وشاورهم» - استغفارِ پیامبر دربارهى امّتش، به دستور خداست. پس مورد قبول نیز هست. «واستغفر لهم» - مشورت، منافاتى با حاکمیّت واحد و قاطعیّت ندارد. «وشاورهم... و اذا عزمتَ» - در کنار فکر و مشورت، توکّل بر خدا فراموش نشود. «فتوکّل» - ابتدا مشورت و سپس توکّل، راه چارهى کارهاست، خواه به نتیجه برسیم یا نرسیم. «شاورهم... فتوکّل... انّ اللّه یحبّ المتوکّلین» مهمترین مشخصه مدیران با توجه به آیات وروایات اسلامی مهمترین خصوصیت مدیران به شرح زیر می باشد: - درارتباط با دوستان باعطوفت بودن - در ارتباط با دشمنان با صلابت بودن - زیر سلطه دشمنان (کافران) نرفتن - در تمام جهات سیاسى، نظامى، اقتصادى و فرهنگى مستقل بودن - رعایت عدالت ومساوات کردن - اسلام را برترین دانستن ورعایت مسائل آن - نرمش ومدارا کردن با مردم - مدیریت با عفو وگذشت - مشورت کردن با عقلای قوم - توکل درهمه حال به خداوند منان [ چهارشنبه 92/9/13 ] [ م. مباشری ]
[ لطفا نظر دهید ]
|