تحقیق موردی

1.      تعریف تحقیق موردی

2.      اهداف تحقیق موردی

3.      کاربرد تحقیق موردی

4.      ویژه گیهای تحقیق موردی

5.      انواع تحقیق موردی

6.      مزایای تحقیق موردی

7.      کاستی های تحقیق موردی

8.      مراحل تحقیقموردی

تعریف

مطالعه موردی ( مورد پژوهشی ) یک مطالعه جامع ، عمیق ودقیق ازیک مورد درشرایط وموقعیت های واقعی است ودرمیدان عمل صورت می گیرد ومنظور ازمورد میتواند یک فرد ، سازمان ، کشور ، رویداد ، سیاست های عمومی ، سیاست های قومی ، شیوه های رهبری ، جنبش های سیاسی ، انقلاب های اجتماعی ، نظامهای انتخاباتی وبطور کلی یک سیاست شیوه عمل فرایند   ویاساختار باشد .

هدف ازاجرای این نوع تحقیق درک جامع ازیک دوره کامل یاقسمت مهم اززنده گی فردی وجمعی ، ایجاد یک واقعه ، یک رویداد ویایک نهاد درموقعیت های واقعی است .

اهداف

تحقیق موردی دارای اهداف سه گانه( اکتشافی ، توصیفی ، تبینی ) می باشد . عمدتاً تحقیق موردی اکتشافی است ، مطالعه پیرامون موضوعاتی است که اطلاعات اولیه درمورد آن وجودندارد ، مطالعه موردی مقدمات برای مطالعات دیگر می باشد ، وگاهی نیز هدف ازآن فراهم کردن توصیف های دقیق ازیک موضوع است بطوری مثال : بررسی ابعاد وزوایای یک حزب ازقبیل ساختار وتشکیلات سازمان ، ویژه گیهای رهبری ، ایدئولوژی سازمان ، فرهنگ سیاسی حاکم برسازمان ، رابطه قدرت میان بخش های مختلف سازمان ، کارکرد های سازمان دریک دوره معین ، یک تحلیل توصیفی ازیک سازمان است وعمدتاً منجر به تبین نمی گردد ، زیرا قابلیت تعمیم ندارد .

کاربرد

1.      عدم کنترول محقق برپدیده ها

2.      تعلق به زمان حال داشتن

تحقیق موردی درزمانی کاربرد دارد که محقق کنترول برپدیده ها نداشته ونمی تواند ازطریق  روش آرایشگاهی استفاده نماید وثانیاً درزمان است که یک مورد متعلق به زمان حال بوده ودربستر واقعی خود قرارداشته باشد .

ویژه گیها

1.      ارائه تصویرکامل وسازمان یافته ازیک مورد

2.      کشف روابط علت ومعلول

3.      موردی بودن ونداشتن قابلیت تعمیم

4.      تعلق به زمان حال داشتن

انواع

1.      تک موردی

2.      چند موردی

3.      انطباق نظریه بامورد

4.      آزمون نظریه بامورد

5.      اکتشافی

تحقیق موردی عمدتاً اکتشافی ، توصیفی وفاقد جنبه های تئوریک ونظری می باشد اما این بدان معنا نیست که درتحقیقات موردی ، تحقیقات نظری صورت نگیرد . بطوری کلی می توان تحقیقات موردی را بصورت زیربیان نمود :

1.      تک موردی : این تحقیق فاقد جنبه های نظری است ویک جنبش اجتماعی ازابعاد مختلف مورد بررسی قرارمی گیرد .

2.   چند موردی : این تحقیق به چند مورد محدود خلاصه شده وموارد خاص را بررسی می کند بطوری مثال :            فرایند دولت سازی درترکیه وافغانستان .

3.   انطباق نظریه بامورد : درین روش نظریه ای انتخاب شده به یک مورد خاص تطبیق داده می شود بطوری مثال : محقق علاقمند به تئوری مارکسیستی است وسعی می کند بااین دید گاه تحولات سیاسی واجتماعی درافغانستان را مورد بررسی قراردهد .

4.   آزمون نظریه بامورد : درین مورد ابتدا یک مورد انتخاب شده ونظریه های مختلف بررسی می شود ، ازمیان نظریه اون نظریه که بیشترین توضیح دهنده گی اون مورد را داشته باشد انتخاب می گردد بطوری مثال : بی ثباتی سیاسی درافغانستان درسه دهه اخیر یک مورد است که محقق تئوریهای ثبات سیاسی را بررسی نموده وازمیان یک نظریه ، نظریه ای خاص را انتخاب می نماید .

مزایا

1.      نزدیکی به واقعیت

2.      توجه به جنبه های مختلف

3.      انجام توسط یک فرد

4.      کمک به اقدامات عملی

کاستی ها

1.      کوچک بودن نمونه

2.      عدم قابلیت تعمیم

3.      امکان دخالت تعصب وذهنیت محقق

مراحل تحقیق موردی

1.      انتخاب مورد

2.      تعین طرح تحقیق

3.      گردآوری اطلاعات

4.      طبقه بندی وسازماندهی اطلاعات

5.     تهیه گزارش

انواع تحقیق

انواع تحقیق براساس هدف

1.      تحقیق بنیادی

2.      تحقیق کاربردی

ویژه گیهای تحقیق بنیادی

1.      طولانی مدت

2.      هزینه بربودن

3.      دانشگاهی بودن

4.      کشف دانش

ویژه گیهای تحقیق کاربردی

1.      کوتامدت بودن

2.      تکیه برتحقیقات بنیادین داشتن

3.      غیردانشگاهی بودن

4.      درآمد زا بودن

پدیده های اجتماعی وسیاسی دارای جنبه های مختلف است وهرکدام ازین جنبه ها نیازمند روش خاص برای تحقیق ، تحلیل وشناخت می باشد بطوری مثال : دولت یک پدیده سیاسی است ، اما این دولت ابعاد مختلف دارد که شامل رفتارهای دولت ، ایدئولوژی دولت ، سازمان وتشکیلات دولت ، سابقه وتاریخچه دولت ، رقابت بازیگران دولتی وغیردولتی وسایرمسایل میگردد .

هرکدام ازین ابعاد شیوه خاص برای شناخت ، تحقیق وتحلیل دارد بطوری مثال : شناخت ایدئولوژی دولت باشناخت رفتارهای دولت متفاوت است . بنابراین درعلوم سیاسی روشهای مختلف برای تحقیق وتحلیل وجود دارد که این روشها را میتوان براساس معیارهای مختلف تقسیم بندی نمود :

انواع تحقیق براساس هدف :

تحقیقات بنیادی : این تحقیقات توسط مراکز دانشگاهی بمنظور شناخت پدیده های جدید وگسترش دامنه دانش بشری صورت میگیرد .

تحقیقات کاربردی : این تحقیقات بااستفاده ازتحقیقات بنیادی درصدد کاربرد آن درموضوعات خاص میباشد وعمدتاً توسط مراکز اجرای صورت میگیرد .

انواع تحقیق براساس روش

1.      توصیفی

2.      موردی

3.      تاریخی

4.      علی

5.      آزمایشی

6.      محتوای

معیاردیگری برای تقسیم بندی انواع تحقیق ، تقسیم بندی براساس شیوه انجام کار ، نحوه جمع آوری اطلاعات تحلیل اطلاعات ونتیجه گیری ازآن می باشد . براساس این معیار اندیشمندان روشهای مختلف را شناسای کردند که این روشها هرکدام روشهای مشترک رابرای بیان مسئله ، جمع آوری اطلاعات ونتیجه گیری دارند

تحقیق توصیفی

1.      تعریف

2.      ویژه گیها

3.      مراحل

ویژه گیهای تحقیق توصیفی

1.      توصیف وبازگوی عینی

2.      پرهیز ازپیشداوری

3.      عدم توجه به علت ها وریشه ها

4.      فقدان فرضیه

5.      گسترده گی دامنه

6.      کاربرد گسترده

تحقیق توصیفی : یعنی آنچه را که هست توصیف می کند وبه شرایط یاروابط موجود ، عقاید متداول فرایندهای جاری ، آثارمشهود یاروندهای درحال گسترش توجه دارد وتمرکزآن دردرجه اول به زمان حال است .

توصیف درحقیقت فرآیند سه مرحله ای را طی می کند که شامل تجزیه یک پدیده به عوامل وعناصرآن ، شناسای عوامل وطبقه بندی است بطورمثال : توصیف یک نظام سیاسی ، تجزیه یک نظام سیاسی به عناصر تشکیل دهنده آن ، شناخت هرکدام ازآن عوامل ، ترکیب وطبقه بندی آن درنظامهای مختلف است

ویژه گیهای تحقیق توصیفی

تحقیق توصیفی دارای ویژه گیهای است که آنرا ازسایرروشها متمایزمی سازد که این ویژه گیها را میتوان درموارد زیربرشمرد :

1.   توصیف وبازگوی عینی : درین نوع تحقیق محقیق یک موضوع را براساس واقعیت های موجود به عناصرمختلف آن تجزیه نموده وخصوصیات آنرا بازگومی کند ، امااین توصیف صرفاً براساس واقعیت ها است ، نه ذهنیت های شخصی وفردی .

2.   پرهیزازپیشداوری : درتحقیق توصیفی محقیق سعی می کند آنچه را که وجود دارد( واقعیت های عینی ) را به دور ازتخیلات ، تعصبات وتوهمات ، توصیف نماید .

3.   عدم توجه به علت ها وریشه ها : درتحقیق توصیفی محقیق بدنبال چیستی وچگونگی است امابدنبال چراها وعلت ها نمی باشد . درین نوع تحقیق محقیق فرایند های موجود را توضیح میدهد ، چگونگی را تشریح می کند ، اجزای وعناصر مختلف را شناسای می نماید ، اما به زمینه های ظهور وپیدایش آن نمی پردازد .

4.   فقدان فرضیه : فرضیه ارتباط احتمالی میان دومتغیراست ، امادرتحقیقات توصیفی صرفاً محقیق به بررسی حالات وصفات یک متغیرمی پردازد . بنابراین درین تحقیق فرضیه وجود ندارد ازینروهدف تحقیق باید بصورت جزئی وروش مشخص باشد تاجمع آوری اطلاعات به آسانی صورت گیرد ومحقیق درجمع آوری آن دچار سرگردانی نشود .

5.      گسترده گی دامنه : تحقیق توصیفی دامنه گسترده دارد وشامل همه انواع تحقیق بجزآزمایشی وتاریخی میگردد

6.      کاربرد گسترده : همه روشهای تحقیق تاحدودی زیادی نیازمندتحقیق توصیفی است واین نوع تحقیق مقدمه وسرآغازهرنوع تحقیق به حساب میاید .

مراحل تحقیق توصیفی

1.      تعین دقیق موضوع

2.      مطالعه سابقه تاریخی موضوع

3.      تعین روش جمع آوری اطلاعات

4.      مطالعه منابع وفیش برداری

5.      تدوین گزارش تحقیق

انواع روش تحقیق توصیفی

1.      مطالعه موردی

2.      نگرش سنجی

3.      گونه بندی

4.      پس رویدادی

5.      تحلیل محتوا

6.      تحلیل گفتمان

7.      زنده گی نامه نویسی

8.      مقایسه ای

پاورقی

1.      تعریف

2.      اهداف

3.      انواع

4.     موارد استفاده

تعریف پاورقی : پاورقی ( پی نوشت ، زیرنویس ) کلیمه ، عبارت ، جمله یا جملات است که درپائین متن اصلی درزیرصفحه نوشته میشود که باموضوع مطرح شده درمتن رابطه معنائی وموضوعی دارد .

اهداف پاورقی

1.      رعایت امانت

2.      اعتباربخشی

3.      ارجاع دادن

4.      توضیح بیشتر

5.     دادن اطلاعات اضافی

انواع پاورقی

1.      استنادی

2.      ارجاعی

3.      توجیهی

4.     اطلاع دهنده

موارد استفاده

1.      نقل وقول

2.      استفاده ازهرگونه جدول

3.      ارائه پیشنهاد

4.      معادل ها

روش های شماره گذاری پاورقی

1.      صفحه ای

2.      فصلی

3.      جمعی ( کلی )

نکات مهم پاورقی

1.      جداکردن متن اصلی

2.      شماره گذاری

3.      حداکثریک چهارم صفحه بودن

نحوه نوشتن پاورقی

1.      ترتیب نوشتن : شماره ، نام کوچک ، نام خانواده گی ، عنوان کتاب ، انتشارات وصفحه .

2.      ذکرمشخصات ، مولف ، منبع ، نشر وصفحه .

3.      درصورت تکراربدون فاصله کلیمه همان ذکر شود .

4.      درصورت تکراربافاصله نام نویسنده وکلیمه همان ذکرشود .

تفاوت پاورقی وفهرست منابع ( ماخذ )

1.   ترتیب اطلاعات : درپاورقی اول نام نویسنده بعد نام خانواده گی ذکرمیشود ولی درفهرست منابع برعکس درفهرست منابع بعدازنام خانواده گی نقطه مانده میشود ولی درپاورقی کامه گذاشته میشود .

2.      مقدار اطلاعات : درپاورقی چهارنوع اطلاعات بالای ذکرمیشود درمنابع تمام معلومات کاملاً ذکرمیشود .

3.      نقطه گذاری

پاراگراف نویسی

•             تعریف پاراگراف

•             کارویژه پاراگراف

•             مزایای استفاده ازپاراگراف

•             رابطه پاراگراف ومقاله

•             اجزای پارا گراف

•             انواع پاراگراف

تعریف : مجموعه جملات است که فکرواندیشه واحد را توضیح میدهد

مجموعه جملات است که فکرواحد را بیان می کند ویااینکه پرورش منسجم یا هماهنگ یک فکر واحد ازیک نوشته است که باسایرپاراگراف ها پیوند ناگسیستنی دارد .

کارویژه پاراگراف

•             جلب توجه خواننده

•             توسعه وگسترش یک فکر

•             نتیجه گیری

مزایای استفاده ازپاراگراف

•             شکستن یکنواختی

•             کمک به درک تقسیم بندی موضوع

•             مشخص ساختن جزئی ازکل موضوع

•             گذاشتن فاصله برای بهتردیدن

•             جلب توجه خواننده به تغیرموضوع

•             آسانی مراجعه به هرمطلب

رابطه پاراگراف ومقاله : برای گسترش پاراگراف بکارمیرود یعنی یک پارا گراف را مقاله فکرکنید

اجزای پاراگراف  : پاراگرافازدوبخش تشکیل شده است

1.          جمله اصلی

2.          اطلاعات زائید

جمله اصلی

1.          یک اندیشه جداگانه درباره موضوع است

2.          سخن ویژه ای درباره آنست

3.          پیشبینی جملات بعدی است

4.          قرارگرفتن درآغازوپایان است

انواع پاراگراف

1.          قیاسی  : یعنی ازکل به جز میرویم مانند : جمله اصلی ← جمله یک ← جمله دو ← جمله سه وغیره

2.          استقرائی  : یعنی ازجز به کل میرویم مانند : جمله یک ← جمله دو← جمله سه ← جمله اصلی