پیام آشکار  از اقتدار ملت ایران

در آخرین ساعات روز یکشنبه 28 خرداد ماه سال جاری ، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با چند فروند موشک بالستیک میان‌برد مواضع تروریستهای تکفیری (مقرّ فرماندهی و مراکز تجمع و پشتیبانی) در منطقه دیرالزور سوریه (فاصله حدود 650 کیلومتر) را مورد اصابت قرار داد.تعداد این موشک‌ها 6 فروند موشک بالستیک میان‌برد زمین به زمین بوده که از پایگاههای موشکی نیروی هوافضای سپاه در استان‌های کردستان و کرمانشاه شلیک شده و پس از عبور از اسمان عراق، به صورت دقیق به اهداف اصابت کرده است.

گزارش‌های اولیه از هلاکت تعداد زیادی از تروریست‌ها و انهدام تجهیزات، سامانه ها و سلاح های آنان حکایت دارد.طبق اعلام سپاه پاسداران، این اقدام بخشی از انتقام سپاه از تروریستها بابت حملات تروریستی 17 خردادماه1396  آنها در تهران یعنی حملات کور تروریست های تکفیری داعش به مجلس شورای اسلامی و حرم مطهر حضرت امام خمینی (ره) بوده است.

موشک سوخت جامد، تاکتیکی و نقطه‌زن ذوالفقار، موشکی مایل پرتاب با برد 700 کیلومتر است. این موشک ضدجمینگ بوده و تعداد انبوه آن تاکنون در اختیار سپاه پاسداران قرار گرفته است.این موشک اولین بار در مراسم رژه نیروهای مسلح (شهریورماه سال قبل) در بندرعباس رونمایی شده بود.برخورداری از سکوی پرتاب متحرک و خودکششی، رادار گریزی، قابلیت نقطه زنی، سبک و تاکتیکی بودن از دیگر ویژگی های موشک ذوالفقار است.

وزیر محترم دفاع جمهوری اسلامی در مراسم افتتاح خط تولید این موشک در شهریورماه سال گذشته گفته بود که طراحی و ساخت موشک تاکتیکی و مهم ذوالفقار که در شرایط تحریم در بخش دفاع صورت پذیرفته، نشان از اراده و عزم دانشمندان، محققان و متخصصان وزارت دفاع برای افزایش قدرت بازدارندگی موثر کشورمان است.

موشک «ذوالفقار» در کلاس موشک «فاتح» قرار دارد که دقیق ترین موشک ایرانی است. موشک فاتح در انواع مختلف با بردهای 300 تا 500 کیلومتر است.از این مدل موشک، انواع دریایی نیز به نام های «خلیج فارس» و «هرمز» با برد 300 کیلومتر ساخته شده است. سپاه پاسداران موشک های دیگری در اختیار دارد که می توان به انواع بالستیک «قیام» با برد 800 و «شهاب2» با برد 700 کیلومتر و... می باشد.

نکته مهم و جالب توجه این است که همزمان با شلیک موشک های فوق توسط هواپیماهای بدون سرنشینی که از اطراف دمشق به پرواز درآمده بود فرود موشک ها بر نقاط هدف در دیرالزور را به‌ صورت همزمان برای پایگاههای سپاه پاسداران در ایران مخابره کرده که فیلم آن موجود ودر شبکه های مختلف پخش شده است.

و جالب تر این که شناسایی و احاطه اطلاعاتی این تروریست‌ها و شلیک این موشک‌ها از فاصله 700کیلومتری و نشاندن روی یک هدف کوچک آن هم بدون انحراف ، به خودی خود نکته مهمی است که از یک طرف جهان را متحیر و بسیاری را در شوک فرو برده است و از سوی دیگر پیامش را برای همگان آشکار و عیار ایران اسلامی را مشخص نموده است.

این اقدام ایران در سطح منطقه و جهان و به ویژه در بین کشورهای عربی و رسانه‌های آنها که بعضی از آنها از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، و غیره از حامیان معنوی و مادی گروه‌های تکفیری در عراق و سوریه هستند واکنش‌هایی را در بر داشت.

اسکای نیوز عربی نوشت:انتقام ایران از داعش در سوریه: ایران در دیرالزور سوریه حملات موشکی داشت و هدف آن تنبیه عاملان حملات تروریستی تهران است.

عربی 48 نوشت:در پاسخ به حملات تروریستی تهران،‌ ایران دیرالزور سوریه را مورد هدف قرار داد.

اسپوتنیک عربی نوشت:سپاه ایران گروهک‌هایی که حملات تروریستی تهران را بر عهده گرفتند مورد هدف موشکی قرار داد.

روزنامه الرای نوشت:تهران حمله موشکی به مواضع تروریست‌ها در سوریه را اعلام کرد.

التیار نوشت:پیام‌های ایران از مرزها عبور کرد، هدف آن‌ها دیرالزور است.

النباء نوشت:پس از 30 سال موشک‌های ایران برای اولین بار از کشور خارج شدند.

العهد نوشت: ایران به پایگاه ‌ای تروریستی در دیرالزور موشک‌های بالستیک پرتاب کرد.

موازین نوشت:ایران از طریق مرزهای هوایی عراق مقر فرماندهان تروریست‌ها در دیرالزور را بمباران کرد.

انباء نوشت:سپاه ایران مقر فرماندهان تروریست‌ها در دیرالزور را مورد هدف موشکی قرار داد.

العربی الجدید نوشت:ایران با حمله موشکی به سوریه به حملات تروریستی داعش پاسخ داد.

المنار نوشت:در پاسخ به تجاوزهای تروریست‌ها به تهران،‌ موشک‌های سپاه ایران پایگاه‌های تروریست‌ها در دیرالزور را مورد هدف قرار دادند.

الاباء نوشت: در پاسخ به تجاوز به تهران، سپاه ایران پایگاه‌های عناصر جنایت کار در دیرالزور سوریه را مورد هدف موشکی قرار داد.

بویمن نوشت: برای اولین بار ایران در پاسخ به حملات تروریستی هفته گذشته یک کشور عربی را مورد هدف موشکی قرار داد.

روسیا الیوم نوشت:سپاه ایران به پایگاه‌های داعش در دیرالزور در شرق سوریه موشک پرتاب کرد.

شبکه الجزیره قطر نوشت:حمله موشکی ایران در واکنش به حمله چند روز پیش داعش به تهران است.

اما طبق نظرات کارشناسان این اقدام انقلابی ، سریع ، حساب شده و به موقع سپاه پاسداران پیام های مختلفی را در پی داشته است.

-         تست موشک های ساخته شده !

-        هدف قرار دادن اهداف از پیش تعیین شده مراکز داعش با موشک های نقطه زن در دیر الزور و انتقام حادثه تروریستی تهران

-        هشدار به عربستان بابت هدف قرار دادن قایق ماهیگیری ایرانی ( کمترین برد مورد نیاز برای هدف قرار دادن ریاض از ایران 650 کیلومتر برابر با فاصله کرمانشاه-دیرالزور است)

-        عبور موشک های ایرانی از آسمان دو کشور (همان کشور هایی که بین ما تا رژیم صهیونیستی هستند).

-        پاسخ به تحریم های جدید کنگره آمریکا (تحریم های موشکی)

-        هشدار جدی به رژیم صهیونیستی (موشک های برد بلند و میانبرد خط قرمز همیشگی غربی ها برای کشورهای خاورمیانه برای حفظ امنیت اسرائیل بوده است!)

-         اولین استفاده ایران از موشک‌های میان‌برد طی 30سال گذشته (ایران وارد فاز عملیاتی استفاده از توان موشکی خود شده است)

-        همزمانی این حمله بلافاصله پس از سخنان رهبر انقلاب اسلامی

-        استفاده از موشک در دفاع از جبهه مقاومت پاسخ قاطع به برجام های 2 و 3

حمله اخیر موشکی سپاه به مقر داعش در دیرالزور سوریه بخش کوچک و نازلی از واکنش جمهوری اسلامی ایران به اقدام کور و حقیرانه تروریستی داعش و حامیان آنان بوده است . البته دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران بر اساس اصل بازدارندگی فعال و موثر است و هرگونه تهدید احتمالی منطقه ای و فرامنطقه ای را به شدیدترین وجه پاسخ می دهد.عزم و اراده جمهوری اسلامی ایران بر تقویت بنیه دفاعی است و هیچ قدرتی قادر نخواهد بود بر این اراده تأثیر منفی داشته باشد و تحریم ها نیز نه تنها موثر نبوده بلکه عزم ما را برای خوداتکایی کامل در این حوزه راهبردی صد چندان کرده است.
اقدام سپاه پاسداران در حمله به مواضع داعش سریع،‌ حساب شده و است. در پایان ضمن تقدیر از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دلیل این اقدام شجاعانه ، این پیام را نتیجه می گیریم که این حمله موشکی تنها گوشه کوچکی از اقتدار نظامی جمهوری اسلامی ایران است.

اندیشه های سیاسی ماوردی

 ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب الماوردی (450-364قمری) از بزرگان صاحب‏نظر در مباحث سیاسی اسلام شافعی مذهب دارای تمایلات معتزلی [1] . و دانش آموخته حوزه‏های بصره و بغداد بود. با این که تخصص عمده‏اش فقه بود ولی در علوم دیگر و دانش‏های عقلی بهره وافر داشت. بیش‏تر عمر را در بغداد و در خدمت دستگاه خلافت عباسی گذراند. در دوره خلافت القادر (422-381ق) و القائم (467-422ق)از اعضای دستگاه به ویژه در زمان وزارت ابوالقاسم علی‏بن مسلمه (مقتول به سال 450قمری) از کارگزاران عمده خلافت محسوب می‏شد. از منصب‏های وی قاضی‏القضاتی تا ارتقا به اقضی‏القضاه است [2] . وی از سلسله جنبانان اندیشه سیاسی اسلام است و نظریه پردازان سیاست اسلامی بعد از او تا حال به نحوی به اندیشه‏ها و دیدگاه‏های او معطوف بوده‏اند[3] . در عصری می‏زیست که امپراتوری بزرگ اسلامی دچار تشتت بود و ملیت‏های مختلف که آل‏بویه و سلجوقیان در مناطق شرقی از مهم‏ترین آن‏ها بودند داعیه استقلال داشتند افکار و آرای جدید در زمینه‏های کلامی فقهی سیاسی و... رونق داشت. خلافت مرکزی با ضعف‏های تئوریک و عملی فراوان مواجه و مشروعیت آن به شدت تنزل یافته بود. از این رو عصر ماوردی دارای مولفه‏های دوگانه بود: از یک سو تمدن و فرهنگ اسلامی در اوج شکوفایی و از طرف دیگر بنیان‏های سیاسی اسلام دچار مخاطرات بود. ماوردی با بهره‏گیری از فرهنگ شکوفای اسلام به بازسازی و پی‏ریزی نظریه خلافت در قالبی کارآمد پرداخت.

ماوردی در سیاست اسلامی هم‏سان ابن سینا در فلسفه مشاء و شهاب‏الدین سهروردی در فلسفه اشراق از متفکران درجه اول محسوب می‏گردد. با این‏که درباره ماوردی گفته‏ها و نوشته‏ها زیاد است ولی هم‏چنان جای پژوهش باقی است. در این مقاله نه قصد پرداختن به تمام ابعاد شخصیتی و اندیشه وی و نه تحلیل همه مسائل اندیشه سیاسی‏اش است بلکه در صدد مقایسه و تطبیق چهار کتاب سیاسی وی و نشان دادن جامعیت نسبی او در مسائل نظری سیاست اسلامی هستم. حتی به بررسی مقایسه‏ای دیدگاه‏های سیاسی وی با دیگر مذاهب و آرا مانند شیعه نمی‏پردازم هر چند از جمله پژوهش‏های عاجل در این زمینه است. [4]

کتاب‏های ماوردی

برای به دست آوردن سیمای علمی ماوردی فهرستی از آثار منتشر شده‏اش با مشخصات کتاب شناختی هریک ارائه می‏شود:

1- الاحکام‏السلطانیه: قاهره مطبعه الوطن 1298ق. بیروت دارالکتب العلمیه 1978م/1398ق. افست: قم دفتر تبلیغات اسلامی 1406ق.264ص.

توسط محمد بدرالدین النعسانی الحلبی تصحیح و منتشر (قاهره مکتبه الخابفی 1327 ق/‏1909 م) و به کوشش انگر enger در بن به سال 1915میلادی نشر یافته است.

این کتاب به زبان‏های مختلف ترجمه شده است آقای محمدتقی دانش پژوه گزارشی از ترجمه فارسی آن توسط قوام‏الدین یوسف بن حسن حسینی (درگذشت 922ق) برای رستم بهادر آق‏قوینلو داده است. [5] س.کیسر (s.keyzer) به هلندی (لاهه 1862م) و فاگنان (e.fagnan.e) به فرانسه (الجزائر 1915م) [6] ترجمه کرده‏اند

2- ادب الدنیا و الدین. با تحقیق مصطفی سقا (بیروت دارالفکر و ترجمه فارسی آن توسط عبدالعلی صاحب (مشهد بنیاد پژوهش‏های اسلامی 1372 ) منتشر شده است. 3- اعلام النبوة. چاپ اول: بیروت دارالکتب العلمیه 1393ق/1973م 263ص. 4- الاقناع مختصر کتاب الحاوی الکبیر. یک دوره فقه در قلمرو همه مذاهب اهل سنت و متمایل به فقه شافعی و به فرمان القادر بالله نوشته و به کوشش خضر محمد خضر در قاهره منتشر شده است.

5- الامثال و الحکم. با تحقیق فواد عبدالمنعم احمد (قطر دارالحرمین 1983م) منتشر شده است.

6- تسهیل النظر و تعجیل الظفر فی‏اخلاق الملک و سیاسةالملک. توسط محیی هلال السوعان تصحیح و منتشر شده است (بیروت دارالنهضه العربیه 1981م). نیز با تحقیق و مقدمه مفصل و تحلیلی رضوان‏السید (بیروت دارالعلوم العربیه 1987م) منتشر شده است.

7- الحاوی الکبیر (شرح مختصر المزنی). متن از ابوابراهیم اسماعیل بن یحیی المزنی و شرح از ماوردی و یک دوره فقه استدلالی شافعی است. قبلاً بخش‏هایی از آن در دانشگاه‏های مختلف مصر به صورت پایان نامه‏های دکترا یا کارشناسی ارشد تصحیح شده و اخیراً چاپ منقحی از آن به کوشش علی محمد معوض و عادل احمد عبدالموعود (بیروت دارالکتب العلمیه 1424ق/1994م) انجام یافته است. بخشی از آن زیر عنوان ادب‏القاضی در دو جلد با تحقیق محیی هلال السرحان (بغداد احیاءالتراث الاسلامی 1391-92ق) منتشر شده است نیز بخشی دیگر از آن با عنوان الاقرار بالحقوق والمواهب والمواریث به کوشش طاهر اسماعیل محمد البرزنجی (بغداد مکتبه الشرق الجدید 1407ق) نشر یافته است.

8- قوانین الوزارة. [7] قاهره بی‏نا 1329ق - با تحقیق فؤاد عبدالمنعم احمد و محمد سلیمان داود (اسکندریه مؤسسه شبّاب الجامعه 1411ق) و زیر عنوان قوانین الوزارة وسیاسةالملک با تحقیق رضوان السید (بیروت دارالطلیعة 1979م) انتشار یافته است.

9- نصیحةالملوک. با تحقیق فواد عبدالمنعم احمد (اسکندریه مؤسسه شبّاب الجامعه 1988م) و با تحقیق خضر محمد خضر (الکویت مکتبةالفلاح 1403ق/ 1983م). و با تحقیق محمد جاسم‏الحدیثی (عراق وزارةالثقاقة) الاعلام 1406ق/1886م ) منتشر شده است.

این اثر منسوب به ماوردی است و احتمال داده شده از احمدبن سهل (ابوزید بلخی) باشد.[8] نسخه شناسی و بررسی انتساب یا عدم انتساب آن به ماوردی در حوصله این مقاله نیست حاجی خلیفه آن را از ماوردی دانسته [9] بر همین نظر اکتفا می‏کنیم.

10- النکت والعیون (تفسیرالماوردی). شش جلد با تحقیق السیدبن‏عبدالمقصودبن عبدالرحیم (بیروت دارالکتب العلمیه و مؤسسه الکتب الثقافیه 1412ق/1992م) منتشر شده است.

چهار اثر از ده اثر مزبور مستقلاً به سیاست پرداخته‏اند: الاحکام السلطانیه قوانین الوزارة تسهیل‏النظر و نصیحةالملوک. در الاقناع والحاوی مبحثی در زمینه فقه سیاسی وجود ندارد ولی مباحث قضا و جزا آمده است.

نظام و ساختار مباحث سیاسی در آثار ماوردی تبویب و تنظیم مباحث سیاسی در چهار اثر الاحکام السلطانیة نصیحةالملوک تسهیل النظر وتعجیل‏الظفر و قوانین الوزارة همانند نیست. بررسی تطبیقی ساختار صوری آن‏ها گویای نظام فکری در هریک از آن آثار است.

الاحکام السلطانیة از اولین آثاری است که به نظام سیاسی خلافت پرداخته [10] و دارای بیست باب و هر باب شامل فصل‏هایی است. ماوردی در مقدمه به طبقه بندی بیست‏گانه از مباحث حکومتی فقه تصریح کرده است.[11] ترتیب این باب‏ها چنین است: عقدالامامة تقلید الوزارة تقلید الامارة علی البلاد تقلید الامارة علی الجهاد الولایة علی حروب المصالح ولایة القضاء ولایة المظالم ولایة النقابه علی ذوی الانساب الولایة علی امامة

الصلوات الولایة علی الحج ولایة الصدقات الفی‏ء والغنیمة الجزیه والخراج فیما تختلف احکامه من البلاد احیاءالموات واستخراج المیاه الحمی والارفاق احکام الاقطاع وضع الدیوان واحکامه احکام الجرائم احکام الحسبة.

غیر از باب اول که به چگونگی شکل‏گیری رهبری و شیوه مشروعیت‏یابی و نقش مردم در تکوین دولت پرداخته بقیه باب‏ها به بررسی شئون و مناصب سیاسی بین‏المللی اقتصادی اداری قضایی و جزایی زمامدار اسلامی پرداخته است.

نصیحة الملوک تقسیم ده‏گانه‏ای از موضوع‏های سیاسی ارائه کرده است: البحث علی قبول النصائح فضائل الملوک وما یجب علیهم ان یاخذوا به انفسهم الخلال التی من جهتها یعرض الفساد فی الممالک والملک معالجة قساوة القلب سیاسة النفس وریاضتها سیاسة الخاصة من الاهل والولد والقرابة والخدم والجند سیاسة العامة وتدبیر اهل المملکة تدبیر الاموال تدبیر الاعداء واهل الجنابات تقدیم النیات وطلب التاولات.

سیمای مباحث این اثر موعظه گری نصیحت و اخلاق سیاسی نه همانند الاحکام السلطانیة بیان وجوب و حرمت‏های فقهی است[12] ماوردی در مقدمه خود را ملتزم به احادیثی همچون «انما الدین النصیحة قیل: لمن یا رسول الله قال: لله ولرسوله ولائمة المسلمین وجماعتهم.»[13] دانسته و مصداق اتمّ نصیحت را موعظه زمامدار می‏داند:

«الملوک اولی الناس بان تهدی الیهم النصائح....اذ کان فی صلاحهم صلاح الرعیة وفی فسادهم فساد البریة.... من غش الامام فقد غش العامة... من کتم السلطان نصیحتة والاطباء مرضه والاخوان بثه فقد خان نفسه.... لهذا ماجرت العادة فی الانبیاء ان یبعثهم الله الی ملوک الامم.»[14]

اخلاق سیاسی در کنار مباحث دیگر سیاست مانند فلسفه و فقه سیاسی دارای اهمیت فراوان است از این رو ماوردی جنبه‏های مختلف اخلاق سیاسی را در این اثر بررسی کرده است. وظایف زمامدار در تهذیب و تزکیه نفس خودش تربیت و بهسازی روانی و اخلاقی نزدیکان و خانواده‏اش و تربیت مستمر خادمان و حفاظت از اخلاقیات ممدوح و بازداشتن آنان از خصال ناپسند هم‏چنین روش‏های اکتساب صفات نیکو بخشی ازمباحث این اثر و بخش دیگر اخلاقیات دستگاه‏های دولتی است. حاکم عهده‏دار ایجاد و حراست از صفات و خصایل نیکو در نظامیان مسئولان اقتصادی و مسئولان اداری است. حتی اخلاق شرعی هرگونه برخورد عذرآمیز با دشمنان را برنمی‏تابد و ماوردی مناسبات صحیح با دشمن و اهل جنایت را برشمرده است.[15] این که حاکم چه نوع لباسی بپوشد و در کدام ظرف تناول طعام نماید از دیدگاه اخلاق دینی جای سخن دارد.[16]

علل اخلاق همانند علل احکام در زمینه سیاست در خور توجه و در باب سوم و لا به لای فصل‏های دیگر مطرح شده و پی‏آمدهای اخلاق مذموم که به تباهی کیان دولت منجر می‏گردد تعلیل گردیده است.

مقبولیت دولت به دو نوع مشروعیت حقوقی و مشروعیت اخلاقی یا روان شناسانه منقسم است. هر نظام حکمرانی از دو منبع حقوق و اخلاق کسب وجاهت و مشروعیت می‏نماید. تمام سعی ماوردی در «نصیحةالملوک» تبیین مشروعیت اخلاقی نظام سیاسی خلافت و در «الاحکام‏السلطانیه» تشریح مشروعیت حقوقی آن است.

ماوردی در کتاب «قوانین‏الوزارة» به وزارت به عنوان یک نهاد که معین رهبری با ضوابط قوانین و وظایف حقوقی ویژه پرداخته است. این نهاد بعد از رهبری عهده‏دار عالی‏ترین منصب در تدبیر امور و اداره جامعه است. مباحث مربوط به وزارت در هشت فصل در این اثر ارائه شده است: معنی الوزارة وانواعها التنفیذ الدفاع الاقدام الحذر التقلید والعزل وزارةالتنفیذ الحقوق العهود والوصایا.

دو نوع وزارت تنفیذ و تفویض وظایف هریک روابط آن‏ها با رهبری چگونگی تکوین و عزل آن‏ها شرایط آن‏ها ذیل عناوین مزبور بررسی شده است.

باب دوم «الاحکام‏السلطانیة» نیز به سه مبحث از مباحث وزارت پرداخته بود: انعقاد وزارت تفویض کم‏تر بودن شروط وزارت تنفیذ انتصاب بیش از یک وزیر توسط خلیفه. اما در «قوانین الوزارة» مسائل وزارت مفصل‏تر با نگاه حقوقی بررسی شده است.

«تسهیل النظر وتعجیل الظفر فی‏اخلاق المکلک و سیاسة الملک» همان‏گونه که از نامش پیداست دارای دو مبحث کلی اخلاق زمامدار و کشورداری است. مبحث اول خلاصه‏ای از کتاب نصیحةالملوک است و به فضایل و رذایل حاکم می‏پردازد. مبحث «اسباب اختلال الدول» این کتاب با باب سوم کتاب نصیحةالملوک شباهت دارد. ماوردی در مبحث دوم مقوله‏های سیاسی را نه از نگاه یک حقوق‏دان و فقیه بلکه از

منظر یک فیلسوف و عالم سیاسی نگریسته و تحلیل کرده است. تحلیل‏های وی صبغه فقهی ندارد بلکه تعلیل و غایت سنجی و استدلال عقلی از مهم‏ترین ویژگی‏های آن است. بحث‏هایی همچون مناسبات زمامدار و مردم و دین قواعد دولت و کشور اقشار اجتماعی و رابطه هریک با نظام حاکم چگونگی اداره جامعه گویای ذهنیت اصلی نویسنده

است. البته مسائل فقهی در مطاوی مباحث نه به منظور ارائه ابحاث فقهی بلکه برای تشیید و تحکیم مباحث عقلی و استدلالی است.

منابع و مصادر اندیشه‏های سیاسی ماوردی

تبحر ماوردی در علوم مختلف اسلامی و بهره وی از تجارب امکان ارائه نوشته‏هایی در مقوله‏های مختلف سیاست را به او می‏داد. فقه را نزد استادان بزرگی هم چون ابوالقاسم الصیمری (درگذشت 386ق) [17] و شیخ ابوحامد الاسفراینی (درگذشت 406ق) آموخت. مهارت وی در این دانش به اندازه‏ای رسید که او را از امامان مذهب شافعی نامیده‏اند.[18] ابن صلاح و ابن‏خلکان وی را از وجوه فقیهان شافعی می‏دانند.[19] آثار فقهی او مانند «الحاوی الکبیر» گواه این امر است.

ماوردی حدیث را از استادان مبرزی هم چون حسن بن علی بن محمد الجبلی محمدبن علی‏بن زجر المنقاری و محمدبن المعلی الازدی فراگرفت.[20] دانش وی از تفسیر قرآن به گونه‏ای است که کتاب تفسیری وی «النکت والعیون»[21] مورد توجه عالمان بوده است.

در حالی که اکثر اندیشمندان تفسیر وی را ستوده‏اند برخی بر مواضع اعتزالی آن خرده گرفته‏اند.[22]

با این که در عصری می‏زیست که دانش‏های فلسفی رونق داشت و متفکرانی با اتکا بر میراث فلسفه یونان در متافیزیک طبیعیات ریاضیات اخلاق فلسفی و سیاست مدن آثاری می‏آفریدند ولی مشی ماوردی شباهتی به آنان نداشت و در دانش‏های عقلی متکلم بود. البته آگاهی به آراء فلسفی داشته است. کتاب اعلام‏النبوة گواه کلام اعتدالی اوست. در مورد گرایش وی به اشعریت یا اعتزال بین صاحب نظران آرای متهافتی وجوددارد.[23]

هر چهار اثر سیاسی ماوردی مشحون از دانش‏های فقهی کلامی تفسیری و حدیثی اما نه به یک اندازه است. آقای رضوان السید مصادر گفته‏های ماوردی را در «تسهیل‏النظر» در پاورقی‏ها و نیز در فهارس پایانی آورده است. غیر از استفاده از قرآن احادیث نبوی و نهج‏البلاغه جملات و عبارت‏های فراوانی از آثار یونانی ایرانی و عربی قبل از اسلام آورده است. نقل قول‏های فراوان از اسکندر اردشیر انوشیروان کسری سابور بزرگمهر سقراط لقمان حکیم متنبی جالینوس هم‏چنین از خلیفه‏ها و سردمداران اسلامی به عنوان تجربه‏های زمامداری مانند مأمون و هارون‏الرشید آورده است. تعبیر «قال بعض الخلفاء» زیاد دارد. در باب اول نظامی که از فضایل و رذایل ارائه کرده شبیه اخلاق نیکو ماخوس ارسطو است. در باب دوم از واژه‏های الحزم الحذر تدبیر و... که گویای اهمیت عقل و تجربه در کشورداری است بهره گرفته است. مبحث اقسام الملوک مأخوذ از الادب‏الکبیر ابن مقفع است.[24]

از نظر بهره‏وری از منابع و مصادر دینی و غیردینی کتاب «نصیحةالملوک» همانند «تسهیل النظر» است. با این که حدود سیصد شاهد قرآنی و صدوپنجاه روایت نبوی در کل کتاب آورده ولی فقط پنجاه مورد از ارسطو نقل قول‏هایی دارد و فراوان از انوشیروان بزرگمهر بهرام گور اسکندر مقدونی افلاطون اردشیر و دیگر متفکران ایران و یونان مضراب‏هایی نقل کرده است:

«لاننفرد فی کتابنا بآرائنا ولانعتمد فی شی‏ء نقوله علی هوانا دون ان نحتج لما نقوله فیه ونذکره بقول الله المنزل فی‏کتابه واقاویل رسول(ص) المرویة وآثاره ثم سیدالملوک الاولین والائمه الماضین والخلفاء الراشدین والحکماء المتقدمین فی‏الامم الخالیة والایام الماضیة.[25]

مطاوی کتاب «قوانین الوزارة» بیش‏تر به نصوص روایی و قرآنی و متون دینی متکی است. وزارت به صورت یک نهاد در فرهنگ‏های سیاسی ایران و یونان معلول و معمول بوده است. به شهادت آیه قرآن که از قول موسی می‏فرماید: «واجعل لی وزیراً من اهلی هارون اخی» [26] وزارت در مصر باستان هم وجود داشته است. به هر رو پس از گذشت سالیانی از ظهور اسلام وزارت از فرهنگ ایرانی و یونانی به سیاست اسلامی راه یافت و ماوردی از اولین نظریه‏پردازانی بود که از منظر حقوقی آن را بحث کرد و ابعاد مختلف آن را تحلیل و قواعد و شروطی برای آن درنظر گرفت و بالاخره ساختار آن را تکامل و لباس شریعت بر آن پوشاند.[27] البته قبل از ماوردی کتاب‏هایی در زمینه تاریخ وزارت نوشته‏اند مانند: «کتاب‏الوزراء» از جهش‏یاری و «کتاب‏الوزراء» از ابوبکر محمدبن یحیی الصولی. با توجه به پیشینه وزارت در غیر فرهنگ اسلامی لاجرم ماوردی بایست از تحقیقات دیگران استفاده کرده باشد. محققان این اثر در مقدمه می‏نویسند:

«ان الماوردی قد حصل کتابه من مصادر سیاسیة و تاریخیة وادبیة متفرقه الف بینها بالضافة الی ما اضافه الی هذا الکتاب من خبرة واقع عاش حیاته السیاسیة بین الخلفاء والسلاطین والوزراء. وقراءاته فی‏الکتب الفارسیة ومعرفته بحکم الهند والروم والفرس والحکماء و شعراء العرب.»[28]

آنان الادب‏الکبیر و الادب‏الصغیر از ابن‏مقفع کلیله و دمنه اخلاق‏الملوک و البیان و التبیین از جاحظ و عیون الاخبار از ابن‏قتیبه را از منابع ماوردی در قوانین الوزارة نامیده‏اند.

ماوردی در «الاحکام السلطانیة» با شیوه‏های فقهی و در چهارچوب فقه شافعی و با عصای منابع فقه (قرآن سنت عقل اجماع و قیاس) به تحلیل و تبیین مسائل سیاسی پرداخته است. در عین حال مصلحت عمومی عرف رویه اداری و عملی و شرایط زمان و مقتضیات آن برای وی اهمیت داشته است[29] چرا که ماوردی از یک‏سو در صدد نظریه پردازی و تأسیس نظام حقوقی خلافت و زمامداری است و از سوی دیگر واقع‏گرا و واقع‏بین می‏باشد.[30] برخلاف برخی از محققان که «الاحکام السلطانیه» را آرمانی محض و تئوری پردازی به دور از واقعیت‏ها می‏دانند [31] ماوردی در مقدمه خلافت را تمهیدی برای مصالح امت و تدبیر امور که برنامه‏های عملی فرمانروایی می‏باشند معرفی کرده است.

روی‏کردها و مشرب‏های سیاسی ماوردی

دانش سیاست منقسم به فلسفه سیاست علم سیاست تاریخ سیاسی اخلاق سیاسی و حقوق سیاسی است. فلسفه و علم سیاست توصیفی تاریخ سیاسی گزارشی و اخلاق و حقوق سیاسی دستوری و توصیه‏ای است.

سیاست نگاری در فرهنگ اسلامی محصول تعامل و تعاطی اندیشه‏های درونی و بیرونی است. سیاست نگاران مسلمان با پیرایش و پالایش فرهنگ‏های سیاسی ایران و یونان و روم [32] و عرب جاهلی تطبیق آن‏ها با شریعت تفسیر نصوص سیاسی دین به نظریه پردازی پرداخته‏اند. همین ارتباط با فرهنگ‏های سیاسی بیرونی و تفسیرهای مختلف دینی به تدریج مشرب‏های مختلف سیاسی در جهان اسلام را پدید آورد. کتاب‏هایی که ذیل سیاست توسط متفکران مسلمان نوشته شده از نظر کمیت فراوان و از نظر اختلاف مشارب هرکدام به گونه‏ای ویژه مباحث سیاسی را تحلیل کرده‏اند. این کتاب‏ها را می‏توان ذیل پنج عنوان طبقه بندی کرد:

فلسفه سیاست: متونی که به بررسی سیاست پرداخته یا تأملات عقلی و استدلالی درباره مقوله‏های سیاسی‏اند. مقدمه ابن‏خلدون و بدائع‏السلک ابن‏ازرق در بین متفکران گذشته و کتاب‏هایی مانند الاسلام و فلسفةالحکم از محمد عماره و تطور الفکر السیاسی فی‏الاسلام از دکتر فتحیة النبراوی و دکتر محمد نصر مهنا از متفکرین جدید در این طبقه قرار دارند.

شریعت نامه‏ها: خلافت نامه‏ها (کتاب‏هایی که در اهل سنت برای اثبات یا تثبیت نظریه خلافت و نهادهای آن نوشته شده است) ولایت فقیه نامه‏ها شرح نصوص سیاسی مانند شرح‏هایی که بر نامه مالک اشتر نوشته‏اند.

سیاست نامه‏ها: این‏گونه منابع خود چند گونه‏اند برخی به باید و نبایدهای اخلاقی و توصیه‏ای برای فرمانروایان پرداخته‏اند کتاب‏هایی هم وجود دارد که به بیان نظام اداری و تشکیلات حکومتی می‏پردازد. مهم‏ترین خصیصه این منابع تکیه آن‏ها بر تجارت بشری است.

سیاست مدن‏ها: آثاری مقتبس از تفکرات یونانی و رومی و جزئی از حکمت عملی است.

تاریخ‏های سیاسی: آثاری که با روش گزارشی به نقل و روایت و گاهی تحلیل حوادث تاریخی می‏پردازند. تاریخ وزراء تاریخ خلفاء تاریخ ملوک و سلاطین تاریخ‏های خاندان‏های حکومت گذار از این زمره‏اند.

اهمیت ماوردی اهتمام به مشرب‏های مختلف سیاسی است. در بین فقیهان از نوادر کسانی است که غیر از فقه و فقه سیاسی از زوایای دیگر به مسائل سیاست پرداخته است. همه سویه نگری و جامعیت وی در خور توجه است.

«فی تسهیل النظر قد خصصه للبحث فی ماهیة السلطة وبنیتها وفلسفتها وقوانین صیرورتها لا لاشکال السلطة .... اما کتابه الاحکام السلطانیة فقد خصصه لدراسة الشکل الاسلامی للسلطة او الدولة الاسلامیة.»[33]

عمده آرای ماوردی در الاحکام السلطانیة وجوب رهبری[34] شرایط انتخاب کنندگان شرایط انتخاب شوندگان روش‏های انعقاد زمامداری بیعت[35] و دیگر مسائل حقوق اساسی و حقوق عمومی است ولی در تسهیل‏النظر (بخش دوم) تأسیس دولت و مؤلفه‏های مؤثر در آن[36] انحطاط دولت و عوامل آن[37] کار کرد دین در کشورداری [38] و مشابه این گونه مسائل مطرح است. فقیهان دیگری بوده‏اند که به سیاست روی آورده‏اند ولی چون از آگاهی‏های غیر فقه سیاسی تهی بوده‏اند ناکام و ناموفق مانده‏اند. بنابراین چهار عنصر فلسفه سیاست فقه سیاسی اخلاق سیاسی و علم سیاست (مدیریت و چگونگی تهشیت امور) از ماوردی شخصیتی کامل و موفق ساخته است.

این داوری نقدی است بر کسانی همچون گیب hamilton alexander gibb که ماوردی را فقط فقیه می‏دانند.[39]

پی نوشت‏ها:

[1]. زرکلی الاعلام ج‏4 ص‏327.

[2]. ابن الصلاح طبقات الفقهاء الشافعیة ج‏2 ص‏636.

[3]. دکتر طه حسین حتی ابن‏خلدون را متأثر از ماوردی دانسته است. نک: فلسفه ابن‏خلدون الاجتماعیه ترجمه محمد عبدالله عنان ص‏127.

[4]. درباره ماوردی کتاب‏ها و مقاله‏های فراوانی نوشته‏اند. از مهم‏ترین آن‏ها «مقدمه الحاوی» در یک جلد مستقل از محمد بک اسماعیل و عبدالفتاح ابوسنة «ابوالحسن الماوردی من اعلام الاسلام» از فواد عبدالمنعم و محمد سلیمان داود «الفکر السیاسی عند الماوردی» از صلاح‏الدین بسیونی اسلان «الفکر السیاسی عند ابی‏الحسن الماوردی» از احمد مبارک البغدادی «دولةالخلافة دراسة فی التفکیر السیاسی عند الماوردی» از سعید بنسعید است. در فارسی دو مقاله یکی از آقای حسن حبیبی با عنوان «اندیشه و عمل سیاسی ماوردی» در مجموعه «آیینه حقوق» و دیگری از آقای چنگیز پهلوان زیر عنوان «ماوردی نگاهی به زندگی و آثار او» (مجله کلک شماره‏47ù48) و پایان نامه کارشناسی ارشد از محمدرضا صلح جوی زیر عنوان «فلسفه اجتماعی و ساخت اجتماعی از نظر ماوردی» (دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس 1369) شایسته ذکر است.

[5]. فقه هزار و چهارصد ساله اسلامی ص 145.

[6]. مشخصات این ترجمه عبارت است از: mawardi. les status governementaux alger,1915.

[7]. عنوان دیگر ادب‏الوزیر.

[8]. نصیحة الملوک تحقیق فؤاد عبدالمنعم احمد ص‏33.

[9]. کشف الظنون ج‏3 ص‏1958. از محققین جدید دکتر رضوان السید در مقدمه تسهیل النظر ص‏7و8 و الاعلام للزرکلی ج‏4 ص‏327 آن را از ماوردی دانسته‏اند.

[10]. صبحی صالح النظم الاسلامیة. ص‏8.

[11]. الاحکام السلطانیة ص‏4.

[12]. پاره‏ای از مباحث آن دو اثر مشترک‏اند ولی حیثیت «الاحکام السلطانیة» فقهی و حیثیت «نصیحة الملوک» اخلاقی است. رابطه دو دانش فقه و اخلاق با این که علی‏رغم قلمرو متباین در برخی مسائل و محدوده مشترک در بعضی دیگر از مسائل دارای دو غایت می‏باشند: یکی به بیان احکام مکلفین می‏پردازد و دیگری در مورد تهذیب نفوس است.

[13]. نصیحةالملوک ص‏43.

[14]. همان ص‏44-45.

[15]. همان ص‏333-369.

[16]. همان ص‏377-379.

[17]. ابن‏الصلاح طبقات الفقهاء الشافعیة ص‏636.

[18]. الموسوعة الفقهیة (الکویتیة). ج‏1 ص‏369.

[19]. ابن‏الصلاح طبقات الفقهاء الشافعیة ج‏2 ص‏636 وفیات الاعیان ج‏2 ص‏444. برای داوری‏های دیگران نک: الحاوی الکبیر (المقدمة). ص‏77.

[20]. نک: طبقات الفقهاء الشافعیة ج‏2 ص‏640-641. کتاب الاقرار بالحقوق والمواهب والمواریث من‏الحاوی تحقیق طاهر اسماعیل محمد البرزنجی ص‏102-105 الحاوی الکبیر (المقدمه) ص‏57.

[21]. کشف الظنون ج‏1 ص‏458.

[22]. نک: السبکی طبقات الشافعیة الکبری ج‏3 ص‏303-314 ابن‏الصلاح طبقات الفقهاء الشافعیة ج‏2 ص‏628-642.

[23]. نک: زرکلی الاعلام ج‏4 ص‏327 کتاب الاقرار بالحقوق والمواهب والمواریث من الحاوی. ص‏109-110 طبقات الشافعیة الکبری ج‏3 ص‏303-314 ابن عباد شذرات الذهب ج‏3.

[24]. تسهیل النظر وتعجیل الظفر تصحیح رضوان السید ص‏91.

[25]. نصیحةالملوک ص‏46.

[26]. طه (20) آیه‏های 29-30.

[27]. آن لمبتون معتقد است نهادهای دیگر هم‏چون دیوان مظالم از تشکیلات دیوانی شاهان ساسانی به ارث رسیده است. نک: تداوم و تحول در تاریخ میانه ایران ترجمه یعقوب آژند ص‏81.  

[28]. قوانین الوزارة تحقیق فواد عبدالمنقم احمد و محمد سلیمان داود ص‏21.

[29]. هانری لائوست سیاست و غزالی ترجمه مهدی مظفری ج‏1 ص‏18.

[30]. برای آگاهی از پیشینه نظریه‏های سیاسی در اسلام و فرایند تکاملی آن تا دوره ماوردی و ابتنای دیدگاه‏های ماوردی بر تئوری‏های پیشین نگاه کنید به : مقاله «احکام السلطانیه». دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج‏6 ص‏674-678. هم‏چنین مقاله «ماوردی» از محمد قمرالدین مغان در تاریخ فلسفه در اسلام میان محمد شریف ج‏2 ص‏185.

[31]. دو داوری یکی از سوی بروکلمان و سواژه که ماوردی را سیاست مدار غیر رئالیست و دیگر از سوی گیب و روزنتال که وی را واقع‏گرا می‏دانند ابراز شده است. نک: حسن حبیبی آیینه حقوق مقاله «اندیشه و عمل سیاسی ماوردی» ص‏350 و 351 و 397.

[32]. در سه قرن اول هجری بسیاری از کتاب‏های مشهور پهلوی که حاوی مطالب تاریخی ادبی حکم فلسفه سیاست و علم بود به عربی درآمد و از جمله مهم‏ترین آن‏هاست: خدای‏نامه داستان اسکندر صورت پادشاهان گام‏نامه در آداب و رسوم دولتی کتاب‏التاج در سیرت انوشیروان کتاب سیرت اردشیر نامه تنسر ابن‏مقفع.

از سوی دیگر اندیشه‏های افلاطون ارسطو تامسطیوس فرفوریوس و ینقولاوش توسط مترجمانی مانند حنین‏بن‏اسحاق به عربی درآمد.

[33]. مقدمه تسهیل‏النظر از دکتر رضوان السید. ص‏7-8.

[34]. الاحکام السلطانیة ص‏5.

[35]. همان ص‏6-9.

[36]. تسهیل‏النظر و تعجیل‏الظفر. ص‏202-207.

[37]. همان ص‏264.

[38]. همان ص‏201.

[39]. نک: gibb, h.a.studies on the civilization of islam. london ,rootlege,1962.pp.153_155.

     این پژوهش با استفاده از فیش برداری ومصاحبه مستقیم با اقلیت های اهل کتاب کشور و نظرات مستقیم حضرت امام خمینی (ره) به شیوه توصیفی و تحلیلی انجام شده است.مباحث مقاله به طور مشخص حول این پرسش طرح شده است که مشارکت سیاسی اهل کتاب (اهل ذمه) ایران از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) چیست؟برای پاسخگویی به این پرسش ابتدا تعریفی از اقلیت های اهل کتاب مطرح ونظر اسلام درمورد آنان را بررسی کرده است. آنگاه نقش ایشان در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس وتوجه نظام اسلامی به آنان در قانون اساسی اشاره شده است. در نظر امام خمینی(ره)پیرامون اقلیتهای اهل کتاب به«مورد قابل احترام بودن ، آزاد بودن در ابراز عقاید و مراسم دینی خود ، حقوق برابر ، برخورداری همه افراد از حقوق اجتماعی وداشتن حق در انتخاب سرنوشت کشور خود وداشتن نماینده در مجلس و... » تأکید شده است که این نظرات دقیقا" هماهنگ با دستورات شرع اسلام می باشد.درمصاحبه با تعدادی از اقلیت های کشور حقوق مذکور و مشارکت سیاسی ایشان تأیید شده است.

عقاید سیاسی شیعیان حوثی و تأثیری آنها بر روابط ایران ویمن

عقاید سیاسی شیعیان حوثی

با توجه به اینکه این گروه منابع مستندی برای توضیح و تبیین افکار و عقاید سیاسی خویش معرفی ننموده اند، ناچاریم به صورت پراکنده ، مطالبی پیرامون افکار و اعتقادات سیاسی این گروه را ارائه نماییم.

شیعیان حوثی یا همان مبارزان حوثی نام گروهی از مبارزان شیعی زیدی یمن است. این گروه نام خود را از رهبرشان، حسین بدر الدین حوثی گرفته اند که در سال 2004توسط نیروهای ارتش یمن کشته شد.

حوزه کاری شیعیان حوثی بیشتر در شمال باختری یمن و استان صعده متمرکز است. اعتراضاتی که به رهبری حوثی ها و در مخالفت با افزایش قیمت سوخت و گسترش فساد در دولت یمن صورت گرفت موجب شد کنترل بخش های زیادی از پایتخت یمن در اختیار هواردان این گروه بیفتد. حسین بدر الدین الحوثی بنیانگذار و رهبر سابق این جنبش که توسط ارتش یمن در سال 2004 کشته شد، در دهه شصت میلادی برای آشنایی با اندیشه های امام خمینی (رضوان الله علیه) به قم سفر کرد و به یکی از مریدان وی تبدیل گشت.

رهبر سیاسی و فکری این گروه سید حسین حوثی فرزند بدرالدین (رهبر مذهبی زیدیه صعده)است که افکاری نزدیک به شیع? جعفری اثناعشری دارد، گرچه به عللی فعلاً رهبری سیاسی گروه حوثی بر عهد? برادر ایشان عبدالملک حوثی است، اما هنوز هم از نظر فکری از افکار حسین حوثی ارتزاق می کنند.

یکی از یمنی ها که اخیراً از وهابیت به تشیع گراییده مصاحبه ای انجام داده که در آن زیدی های حوثی را معرفی می نماید و از آن جایی که این پاسخ را جامع دیدیم به بیان آن اکتفا می نماییم:
دکتر عصام العماد که اصالتی یمنی دارد او یک وهابی بوده که به گفته خودش با تحقیق و مطالعه به شیعه جعفری روی  آورده است. او از شاگردان رهبر جنبش، سیدحسین حوثی است، اما می گوید که او را تاکنون ندیده و تنها نوار ها و ویدئو های او را شنیده و تماشا کرده است.
دکتر عصام العماد می گوید که سیدحسین حوثی و به طور کلی حوثی ها تلاش دارند که شیعیان زیدی در یمن را به شیعه واقعی که همان شیعه اثنی عشری است، ترغیب کنند. او تأکید می کند که حکومت مرکزی یمن بر این عقیده است که راه شیعه جعفری از شیعه زیدی می گذرد و به همین علت با شیعیان زیدی برخورد کرده و تلاش می کنند تا آن را به آغوش سلفی ها بیندازند، در شرایطی که سیدحسین حوثی و جنبش او درست برخلاف حکومت مرکزی یمن عمل کرده و سعی کرده اند زیدی ها را به آغوش شیعه جعفری دعوت کنند. او تأکید می کند علی عبدالله صالح، رئیس جمهور سابق یمن از سوی عربستان حمایت می شد و اگرچه خودش یک شیعه زیدی است، اما از وهابیون و سلفی ها حمایت می کند.

از نظر ایدئولوژیک و اندیشه ای حوثی ها، حسین را رهبر می دانند؛ یعنی اندیش? استراتژیک و ایدئولوژیک حوثی ها کلاً از کتب سیدحسین گرفته شده است. حتی خود عبدالملک می گوید هرچه ما داریم از برادر من، حسین داریم. از سال 2004 حمله نیروهای یمن به حوثی ها و به حسین آغاز شده  است. مقصد اینها حسین است. اینها می گویند که ما داریم شاگردان سیدحسین را می کشیم. او سعی کرده که سکوت شیعیان را بشکند. اینها 30، 40 سال ساکت بوده اند.

می توانیم بگوییم که حوثی ها اثنا  عشری هستند، اصلاً هر کتابی که در صعده (محل حوثی ها) هست کتب جعفریه است و هیچ کتاب زیدیه در آن جا نیست. در هم? کتابخانه های رسمی و شخصی و خانگی همه جا کتب جعفری است.

الآن زیدی های یمن واقعاً از ته دل از حوثی ها حمایت می کنند. گرچه اعتقاد دارند که حوثی ها از لحاظ عقیدتی جعفری شده اند یا به سوی جعفری ها گرایش پیدا کرده اند. الآن جنگ با سلفی ها و بعثی ها است. حتی اسماعیلی ها هم از حوثی ها حمایت می کنند.

حوثی ها در واقع بازوی مسلح شیعیان مظلوم استان شیعی نشین صعده هستند که در برابر تهاجمات دولت مرکزی دفاع می کنند.

حوثی ها و در رأس آنها، عبدالملک الحوثی بر این موضوع تأکید دارند که استان شیعه نشین صعده جزئی از خاک یمن است و آنها به هیچ وجه قصد جدایی از آن کشور را ندارند.
اختلاف دیدگاه سیاسی با حکومت مرکزی در مورد آمریکا و اسرائیل، بی توجهی دولت به وضعیت خاص استان صعده و انجام نشدن اقدامات عمرانی از جمله مسائلی است که از سال های پس از وحدت یمن تاکنون همواره باعث درگیری حوثی ها با دولت شده است.

عبدالملک حوثی رهبر فعلی جنبش الحوثی به دلیل دارا بودن شخصیت قوی، با وجود برادر بزرگ ترش یحیی، به رهبری این جنبش برگزیده شد و از سال 2004 تاکنون توانسته است با کمک برخی از همفکران برادرش در شباب المؤمن، آن را هدایت و رهبری کند.

وی سخنوری بسیار توانا است و با توجه به نفوذ پدرش بدرالدین که از ائمه مذهب جارودی (فرقه ای از زیدیه) است که احترام و نفوذ زیادی در یمن دارد، توانسته است بهر? فراوانی ببرد. به گفته مخالفان الحوثی ها، تحولات فکری آنها باعث شده است که آنها در افکار و عقاید بسیاری با شیعه امامی احساس نزدیکی کنند و همین موضوع به عنوان نقطه اتهام آنها به عنوان حمایت فکری ایران نامیده می شود.

بدرالدین الحوثی در کتابی باعنوان «زیدیه در یمن» با برخی عقاید جاری در بین زیدیه به مخالفت برخاسته و همین موضوع باعث شد که بسیاری از رهبران زیدیه به مخالفت با او برخیزند.
پسرش حسین الحوثی نیز با تأثیرپذیری از افکار پدرش بر موارد مشترک با شیعه دوازده امامی تأکید کرده بود و این باعث شد که عده ای با او به دشمنی بپردازند.

جایگاه حوثی ها در روابط ایران و یمن

روابط ایران و یمن در طول سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تعریف چندانی نداشته است. در زمان جنگ تحمیلی دولت وقت یمن به ریاست علی عبدالله صالح، در کنار عراق قرار گرفته و از صدام حمایت نمود.

روابط ایران و یمن از سال 2004 و پس از آن  که این کشور، جمهوری اسلامی را به حمایت از شورش شیعیان حوثی در شمال یمن متهم کرد، تیره تر شده است.

همچنین بعد از اینکه یمن از سال 2011 و همزمان با آغاز حرکت های موج وار انقلاب های عربی دستخوش نا آرامی شد و علی عبدالله صالح رییس جمهور سابق یمن محبور به برکناری شد، همواره دولت بعدی به ریاست عبد ربه منصور هادی، ایران را به دخالت در امور داخلی یمن متهم کرده است. اتهامی که همواره از سوی دولت جمهوری اسلامی به شدت رد شده است. بنا بر اعلام دستگاه سیاست خارجی کشورمان، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر پایه عقلانیت و اعتدال، تعامل با کشورها ، عدم دخالت در امور داخلی آنان، مبارزه با خشونت ، افراطی گری ، تروریسم ، طائفه گرایی و حمایت از مطالبات مشروع و مسالمت آمیز استوار می باشد. هم چنین وزارت امور خارجه کشورمان اعلام کرده است : جمهوری اسلامی ایران همواره خیر خواه یمن بوده و از وحدت، ثبات واستقرار در این کشور حمایت کرده و بر این نکته تاکید نموده که استمرار همفکری و مشارکت همه احزاب، گروه ها و جریان سیاسی و اجتماعی در روند سیاسی و هوشمندی مردم فهیم یمن امنیت و ثبات را به این کشور باز خواهد گرداند.