20-قبل از اسلام در شبه جزیره عربستان انتقال قدرت به چه صورتی انجام می شده است؟ بصورت پراکنده انجام می شده ولی بطور معمول انتقال قدرت از یک شیخ به شیخ دیگر صورت می گرفته است.

21- ایده ولایتعهدی با چه هدفی انجام می شده است؟ الف - ترس از سرنگونی حاکمان ب- مطلع شدن مردم از انتخاب خلیفه بعدی ج- جلوگیری از بهم ریزی وآشوب در جامعه د- روشن شدن تکلیف خلافت از قبل.

22- آیا در زمان حیات صحابه نظریه ولایتعهدی قابلیت اجرایی داشته است؟ خیر زیرا صحابه افراد بزرگ وصاحب نفوذی بوده واز منزلت اجتماعی بالایی برخوردار بودند ودر زمان حیات همه ی آنها انتخاب یک نفر بعنوان خلیفه بعدی ممکن نبوده است.

23- نظریه وراثت (ولایتعهدی ) ریشه در چه دیدگاهی دارد؟ این نظریه ریشه در دیدگاه نظریه استخلاف دارد زیرا از نظر ذاتی و ماهیتی تفاوتی در این موضوع که ابوبکر عمر را منصوب نمود یا معاویه ، یزید را نیست.

24- ماوردی اندیشمند بزرگ اهل سنت نظریه وراثت(ولایتعهدی) را چگونه دسته بندی می کند؟

-         بیعت با فرزند یا پدر خلیفه مجاز نیست مگر اهل حل وعقد آن را مجاز بدانند.

-         نیازی به اجازه نظر اهل حل وعقد نیست همین که خلیفه پدر یا پسر خود را انتخاب کند کافی است

-         بیعت با پدر وپذیرفتنی است اما با فرزند قابل قبول نیست زیرا موضوع محبت درمیان است وممکن است صلاحیت لازم را نداشته باشد.

  25- آیا خلیفه مجاز است کسی را که او بعنوان ولایتعهدی منصوب کرده آن را عزل نماید؟ در این خصوص دونظریه وجود دارد یک گروه می گوید خلیفه می تواند ویک گروه دیگر می گوید خلیفه این اختیار را ندارد زیرا باعث تنش در جامعه می شود.

26- شرایط صلبی وایجابی خلافت به چه معناست؟ شرایط صلبی یعنی وضعیتی که خلافت از خلیفه گرفته شود وشرایط ایجابی یعنی وضعیتی وشرایطی که خلیفن انتخاب شود.

27- شرایط صلبی خلافت را بیان کنید. 1-شرایط اخلاقی ورفتاری (شامل وجچود اشکال در ایمان وعدالت خلیفه – فاسق شدن خلیفه – و اقتباس عقاید شبه ناک ) 2- شرایط جسمانی ( شامل نقص در حواس و نقص در عضو)

28- چه عقایدی را شبه ناک می گویند وچه کس باید آنرا تأئید کند؟ عقاید ی که مخالف یا مغایر نظرات اهل سنت باشد (مثل ترک نماز ، تضیع حقوق مردم ، تعطیل کردن حدود الهی) توسط علمای دین

29- شرایط ایجابی خلافت را بیان کنید. 1- قریشی بودن 2-بلوغ3-عقل 4- مرد5- سلامت اعضا6- شجاعت7- علم در حد اجتهاد 8-عدالت 9- آزاد بودن

30- نظر امام محمد غزالی در ارتباط باعلم و اجتهاد خلیفه چیست؟ خلیف لازم نیست عالم ویا اجتهاد داشته باشد.

31- حَجر خلیفه به چه معناست ونظر یه کلی علما در ارتباط با آن چیست؟ وضعیتی که اطرافیان خلیفه بر او مسلط شوند به نحوی در کارها بجای او تصمیم گیری کنند. نظریه = اگر اطرافیان خلیفه آدمهای خوبی باشند  می توان اغماض کرد ولی اگر آدمهای خوبی نباشند باید خلیفه را عزل کرد.

31- قَهر خلیفه به چه معناست ونظر یه کلی علما در ارتباط با آن چیست؟  به این معنی که خلیفه اسیر شود. نظریه = اگر امید به آزادی آن برود می گذارند بر خلافت باقی بماند ولی اگر امیدی نباشد ایشان را عزل می کنند.

32- نظام مطلوب اهل سنت و شیعه چه نام دارد ؟ نظام مطلوب اهل سنت خلافت است ونظام مطلوب شیعیان امامت می باشد.

33- آیا اهل سنت از واژه امامت استفاده کرده اند منظور آنها از این واژه چیست؟ بله اهل سنت هم در برخی موارد استفاده کرده اند و منظورشان همان خلافت وپیشوایی است. اما شیعه مفهوم بیشتری از امامت می فهمند.

34- نظریاتی که در مورد تعریف وعلت پیدایش واژه شیعه وجود دارد را بیان نمائید.

-نظریه 1- شیعه را کسانی بوجود آورده اند که نسبت به ائمه (ع) نگرش اغراق آمیز ی داشته وآنها را در حد خدا یی بالا می برند.

نظریه 2- شیعه را ایرانی ها در دوره صفویه بوجود آوردند.

نظریه 3- از لحاظ تاریخی واصطلاحی شیعه به کسانی می گویند که بعد از پیامبر اکرم(ص) تنها کسی که شایستگی امامت وخلافت را دارد حضرت علی (ع) است.

نظریه های اول ودوم غلط است ونظریه سوم صحیح می باشد زیرا از نظر گرایش اعتقادی وفکری مبنای تشیع اینست که این حق فقط ازآن حضرت علی (ع) است که جانشین پیامبر(ص) باشد. وکسانی که به این فکر اعتقادی داشته باشند شیعه می گویند.

35- در تاریخ اسلام بیشترین خلافت ازآن کدامیک از اهل سنت یا شیعه بوده است. حکومت های شیعی را نام ببرید. بیشترین حکومت ها در اختیار اهل تسنن بوده است حکومت های شیعی عبارتند از 1- گروههای زیدی در یمن 2- ال بویه 3- صفویه در ایران 4- شیعیان فاطمی

36- چرا وقتی آل بویه حکومت را در ایرا بدست کرفتند خلیفه سنی وقت را برکنار نکردند؟ ال بویه که شیعی بودند در نظام خلافت عمل کردند قدرت زیادی داشتند ولی خلیفه سنی را کنار نزدند زیرا: 1- جمعیت زیاد بود واگر می خواستند خلافت را بدست آورند باید کشتار زیاد می کردند. 2- اگر می خواستند یک حکومت کاملا" شیعی بدست آورند باید حکومت را وقدرت را تقدیم امام معصوم موجود می کردندوخودشان در کنار باشند لذا مصلح بینی باعث شد که آنها این کار را نکنند.

36- ریشه صفویه به چه کسی بر می گردد واقدام مهم آنان چه بود؟ترکیبی از ترکان وکردان صوفی مسلک که به ائمه اطهارهم اعتقاد داشتندواز نظر ریشه ای به شیخ صفی الدین اردبیلی بر می گردند و در ایران دولت شیعی تشکیل دادند .

37- شیعه چگونه در ایران گسترش یافت؟ با تشکیل دولت صفویه تمام فلات مرکزی ایران به تصرف آنان درآمد وقدرت آنها افزایش یافت لذا آنا ن علمای شیعی جبل العامل را به ایران دعوت وبه ترویج شیعه همت گذاشتند.در آن زمان مردم اکثر شهرهای ایران به جز چند شهر(مثل کاشان وقم و...) اهل تسنن بودند.

38- به چه دلیل حکومت صفویه شیعه را گسترش داد؟ 1- حفظ ایران از دشمنان خارجی 2- وجود غول بزرگی بنام دولت عثمانی در همسایگی ایران که حتی کشورهای اروپایی هم از آن ترس داشتند لذا با ترویج وتقویت شیعه در مقابل عثمانی بایستد.

39- ایده شکل گیری حکومت در مورد شیعیان چگونه بوده است؟ برعکس اهل تسنن ابتدا ایده ها ونظرات مطرح شده اند واگر فعالیتی برای حکومت انجام می شده بر اساس ایده های طراحی شده بوده است .

40- یکی از ایده های مهم شیعه برای شکل گیری حکومت چه بوده است؟ عدالت - شیعیان به عنوان فریاد کنندگان وقیام کنندگان در مورد بی عدالتی وتبعیض های حاکمان شناخته می شوند.

41- تفاوت شیوه رفتاری اهل سنت وشیعه در حکومت چیست؟ 1- اهل سنت بیشتر به امنیت توجه می کند ولی شیعه بیشتر به عدالت ( اهل تسنن شورش علیه خلیفه را حرام ولی اگرکسی پیروز شد بخاطر امنیت استیلای آن فرد را می پذیرند ) 2- شیعه خودش راحامل پیام مهمی می داند چرا که در زمان پیامبر همه حقایق الهی مربوط به دین وتفسیر آن بیان نشده واین تنها توسط ائمه اطهار(ع) قابل بیان است ولی اهل تسنن می گوید همه ی حقایق همان است که پیامبر (ص) بیان کرده است.

42- نقش مردم در حکومت از نظر اهل تسنن و تشیع چیست؟ ویا به عبارت دیگر مردم منبع مشروعیت حکومت هستند؟ اهل تسنن معتقدند بعد از پیامبر با اجماع مردم خلیفه به مقام خلافت می رسد. تشیع معتقدند مردم نقشی در اعطای مشروعیت حکومت ندارند بلکه نظر مثبت مردم زمینه ساز عینی حکومت می شود ومشروعیت از خود امام و صفات امام نشأت می گیرد.

43- از نظر شیعه امام کیست وچه صفاتی باید داشته باشد؟ امام کسی است که از طرف خدا به این منصب رسیده باشد. صفات امام عبارتند از: عصمت ، عدالت وعلم لدنی

44- این تأکید عدالت نزد شیعیان از کجا آمده است؟ وچرا اینقدر برآن تأکید می کنند؟ تأکید شیعیان برعدالت به تجربه سیاسی آنها برمی گردد زیرا از نظر شیعه فرد افضل برای جانشینی پیامبر (ص) حضرت علی(ع) است چون این اتفاق نیفتاد پس ظلم بزرگی رخ داده است وحق ایشان ضایع واو مظلوم واقع شده است.