علوم سیاسی |
ورود سیدجمال به فراماسونری در بعضی منابع سیدجمال الدین مامور دولت انگلیس و فراماسون و در خدمت منافع انگلیس معرفی شدهاست. در نقطه مقابل مراجع دیگری او را حامی منافع و یا مامور دولت روسیه و بر ضد منافع بریتانیا معرفی کردهاند. واقعیت آنست که از سید جمال برای ورود به فراماسونری دعوت شد وبعد افتخارکردند که سید جمال هم وارد این تشکیلات شده است .سیدجمال فریفته شعار فراماسونری (برابری،برادری وآزادی) شده بود. (البته تشکیلات فراماسونری درآن زمان وارد مباحث امروز خود ومسائل جاسوسی نشده بود) از سید جمال خواسته بودند که در فراماسونری نباید وارد مباحث سیاسی شود ولی سید به این کار ادامه داد تا او را اخراج کردند سید جمال بعدها براساس تجربیات فراماسونری دو لژ در ایران تشکیل داد یکی به نام«اتحاد اسلام» ودیگری به نام «کوکب الشرق» (فراماسونری دارای لوژهای مختلفی است وهرکس می خواهد وارد آن شود باید به ترتیب لوژهای مختلف را طی کند تا به مرحله آخر که «استاد اعظم» است برسد.) مرگ سید جمال او پس از مدتی از چشم سلطان افتاد و مواجب او را قطع کردند و با فقر زندگی میکرد تا اینکه به سرطان فک مبتلا شد و او را جراحی کردند و در 1275 هجری شمسی (9 مارس 1897 میلادی) در استانبول درگذشت و در گورستان شیوخ دفن گردید. علاوه بر دیدگاه شماری از پژوهشگران، برخی از یاران سید هم عقیده دارند که سید توسط اعوان سلطنت قاجاری- در تلافی ضدیت با نظام قاجار و قتل ناصر الدین شاه -مسموم شده و به قتل رسیدهاست.بنا به درخواست دولت افغانستان مبنی بر انتقال کالبد او، این درخواست از سوی دولت عثمانی مورد قبول واقع شد و درسال 1284 پیکر سید جمالالدین از استانبول به کابل منتقل شد و در دانشگاه کابل دفن گردید که با دفن تابوت او در این محل، نام دارالفنون به آنجا گذاشته شد و در زمان سلطنت محمدظاهرشاه درسال 1311 سازه بلندی از سنگ آبنوس سیاه بالای آن گردید. آخر عمر سید جمال به خاطر بیماری به نامه نگاری طی شد . اندیشه های سید جمال وی که هدف اصلی اش در تمام عمر، اتحاد اسلام و وحدت مسلمین بوده، بعد از سالیان متمادی فعالیت و تلاش، میتوان عنوان داشت که در چند مورد تحول و انقلابی آفرید.
در مجموع آنچه از اندیشههای وی پس از سالها تلاش به عنوانی میراثی باقیماند را میتوان چنین برشمرد.
در بوته نقد خودش از نقدهای وارد بر فعالیتهای سید جمال، بی توجهی به جایگاه و نقش تودههای مردم در مبارزه و تمرکز بر روابط با سران حکومتها و نخبگان سیاسی در بسیاری از مقاطع است، که موجب ابتر ماندن و ناکامی بخش زیادی از تلاشهای وی گردید. وی در این رابطه اظهار میدارد: افسوس میخورم ار اینکه کشتههای خود را ندرویدم... ای کاش من تمام افکار خود را در مزرعه مستعد افکار ملت کاشته بودم. چه خوش بود تخمهای بارور و مفید خود را در زمین شوره زار سلطنت فاسد نمینمودم. آنچه در آن مزرعه [مردم] کاشتم به ثمر رسید و هر چه در این کویر [سلاطین و نخبگان حکومتی] غرس نمودم فاسد گردید. آثارسیدجمال
منابع 1- روشنگر شرق سید جمال الدین اسد آبادی، ، محمد مسعود نوروزی 2- ازماست که برماست، دکتر هما ناطق 3- نقش سید جمال در بیداری مشرق زمین ، محیط طباطبایی 4- سیجمال الدین مفخر شرق، ،سید غلامرضا سعیدی 5- آثار ومعتقدات سید جمال الدین افغانی، مرتضی مدرس چاردهی 6- مجموعه اسناد ومدارک چاپ نشده در مورد سید جمال، ایرج ومهدی افشار 7- دین ودولت در ایران، پروفسور هامد الوار 8- سید جمال الدین پایه گذار نهضت جهانی اسلام، صدر واثقی 9- سید جمال الدین وتفکر جدید، کریم مجتهدی 10- نهضت های صد ساله اخیر، مرتضی مطهری [ دوشنبه 92/7/22 ] [ م. مباشری ]
[ لطفا نظر دهید ]
|